De autorit van Utrecht naar de ijsvallei in Italië heb ik honderden keren gemaakt, maar ik kan er nog steeds tegen op zien. Het zijn veel kilometers, met vaak lange file’s, regelmatig werkzaamheden aan de Duitse snelwegen en natuurlijk in de winter hier en daar een sneeuwbui. Maar het zijn de douaniers van de Brennerpas die mij tegen de reis op laten zien.
Door het Akkoord van Schengen, hoeven we tegenwoordig alleen maar en beetje vaart te verminderen op de grensovergang. Maar over de jaren vóór dit verdrag gaan genoeg horrorverhalen rond in mijn familie.
Regelmatig moest de hele kofferbak leeg gehaald worden om te laten zien wat we allemaal meenamen. Dat de reis al langer dan 20 uur duurde en dat het sneeuwde weerhield de douaniers er nooit van alles minutieus na te pluizen.
Mijn nonno Guido werd zelfs een keer ondervraagd over de kaas die hij voor mijn oud-tantes mee nam naar Cadore. De kaas zelf was niet zo een probleem, maar zout was destijds nog staatsmonopolie en mocht niet zomaar geïmporteerd worden. En zolang mijn grootvader niet het exacte zoutpercentage vertelde, mocht hij niet door.
En omdat het een monopolio di stato was, was zout tot 1974 in Italie alléén bij de tabacchino te koop. Zo zorgde de Italiaanse overheid er voor dat de prijs niet teveel steeg. Geen Italiaan hoefde zonder zout te leven. Niet alleen de prijs werd door de overheid gereguleerd, ook de verkrijgbaarheid. In ieder dorp zit namelijk een tabacchino, die verplicht 7 dagen per week open is.
Bij veel van deze tabakswinkels staat nog ‘Sali, Tabacchi e Valori bollati’ boven de ingang. Naast sigaretten en zout kun je er terecht voor tijdschriften, dagbladen, krasloten en valori bollati, zegels waarmee je belasting over bepaalde, officiële, documenten kunt betalen. Je aanvraag voor een rijbewijs is bijvoorbeeld zo een officieel document.
En zo komt het dat ik nog steeds met alle paspoorten in mijn klamme handen klaar zit als we de Italiaanse grens naderen. Net alsof ik door zo serieus mogelijk te kijken de douaniers gunstig stem mijn auto niet te controleren.
P.S.: de foto is gemaakt door Max Nayman en heb ik via Unsplash
