Rond 1400 zag het er voor de Republiek van Florence slecht uit, zij stonden op de grond van de afgrond. De staatsschuld was verontrustend hoog en belastingen werden massaal ontdoken. Een situatie die in de Italiaanse Republiek 6 eeuwen later helaas nog maar al te goed herkenbaar is.

De regering reageerde destijds bijzonder vooruitstrevend. In 1427 riepen zij de gezinshoofden op en noteerden naast hun naam en beroep, de inkomsten en bezittingen en hoeveel mensen zij moesten onderhouden. Op deze manier kon op een eerlijke manier vastgesteld worden wat een ieder aan belastingen moest betalen. De hele bevolking werd op basis van inkomsten en bezittingen in lagen ingedeeld.  16% van de bevolking had niets, 1% behoorde tot de topinkomens en de rest later ertussenin.

Een aantal jaar geleden gebruikten Guglielmo Barone en Sauro Mocetti van de Banca d’Italia de resultaten van deze economische volkstelling, voor hun eigen onderzoek. Aan de hand van de belastingaangiftes van 2011 vergeleken zij hoe het de Florentijnse familie’s in de afgelopen 6 eeuwen was vergaan. Het resultaat is verbazingwekkend; er is in 20 generaties niets veranderd. De economie van Florence is met een factor 12 toegenomen, maar haar inwoners zijn niet gestegen of gedaald op de maatschappelijke ladder. De nazaten van de topverdieners in 1427, behoren nog steeds tot de top en die van de armlastigen, bezitten nog steeds niets. Alle inwoners zijn in hun eigen ‘kaste’ gebleven. Niet alleen verdienen ze procentueel gezien evenveel als hun voorouders, ze hebben over het algemeen hetzelfde of een vergelijkwaardig beroep of ambacht.

De schrijver Federico Fubini heeft dit onderzoek weer genomen als uitgangspunt voor zijn boek ‘La Maestra e la camorrista’. Hij vergelijkt hierin de Florentijnse samenleving met die van een stadje in de meest zuidelijke punt van de Italiaanse laars en de rest van Europa en betreurt tegelijkertijd dat in Italië slechts één keer de belastingen op een rechtvaardige manier betaald zijn.

 

P.S.: het boek van Fubini kreeg ik van mijn zusje, de foto is van Jonathan Körner en heb ik via Unsplash